Schermopname

Een screencast is een videofragment, het is een opname van wat een computergebruiker ziet op zijn beeldscherm (Centrum voor Blended Learning, 2013). Dit is een methode die kan ingezet worden om instructiefilms of kennisclips op te maken. Vaak worden tutorials van softwaretoepassingen via screencasts gemaakt, maar het kan eveneens een PowerPoint presentatie zijn die wordt opgenomen en voorzien wordt van extra mondelinge uitleg, al dan niet met een webcamopname van de docent in kwestie inbegrepen

Voorbeelden

Enkele mogelijke onderwerpen:

Hoe log je in op de digitale leeromgeving?
Hoe formuleer je constructieve feedback?
Hoe gebruik je het stagesjabloon?

Aan de slag

1 Scenario
Schrijf kort uit wat je in je video zal aanhalen. Leg de volgorde vast en gebruik hiervoor indien nodig deze eenvoudige template.

2 Opstelling
Ga in een stille ruimte met voldoende licht zitten (bij voorkeur aan een raam) wanneer je naast de schermopname zelf ook in beeld komt. Plaats je camera vervolgens op ooghoogte en verwijder storende elementen van de achtergrond. Meer weten? Bekijk onze setup quick-sheet.

Pro tip: ga niet voor een muur zitten maar creëer diepte.

3 Controle
Controleer zowel beeld als geluid. Ben je in focus? Heb je voldoende licht? Zit je correct in het beeld?Is de schermopname leesbaar? Is je geluid niet te luid of te stil? Dit laatste kan je eenvoudig nagaan door de waveform of audio metering te bekijken. Maak indien nodig een korte testopname.

4 Opname
Raap je moed bijeen en druk op 'opnemen' of 'record'.

Knip nadien de overbodige delen uit je filmpje, indien nodig.

5 Publicatie
Plaats je video op een passend kanaal zoals het Panopto, YouTube of Vimeo. Voeg een titel en een beschrijving toe en publiceer je resultaat. Plaats een link of embed de video in de digitale leeromgeving.

Aandachtspunten

TECHNISCH
Inhoudelijke voorbereiding

Houd rekening met het doelpubliek (intern of extern, auteursrechten), de inhoud en de doelstelling.
Voorzie een korte voorbereiding als structurele houvast. Plaats deze op je scherm of op je bureau.

Audio

Vermijd peaking. Zorg ervoor dat het geluid niet te veel in het rood gaat. Hiervoor bekijk je best de waveform of audio metering.
Kies idealiter voor een ruimte met voldoende bemeubeling. Kale ruimtes zorgen voor echo's terwijl meubels deze kunnen opvangen.

Belichting

Vermijd tegenlicht.
Ga idealiter met het gezicht naar een raam zitten.
Zorg voor artificieel licht wanneer het beeld te donker is. Hoe meer licht, hoe scherper en aantrekkelijker het beeld wordt.

Kadrering

Zorg voor gepaste hoofdruimte (een beperkte ruimte tussen het hoofd en de bovenkant van het kader).
Vermijd overbodige of storende elementen op de achtergrond.
Zorg voor artificieel licht indien het beeld te donker is. Hoe meer licht, hoe scherper en aantrekkelijker het beeld wordt.

Resolutie & beeldverhouding

Vermijd pixelvorming.
Film minstens in HD, liefst in full HD en voor de avonturiers: 4K of meer.

Publicatie

Zorg voor een consistente, duidelijke titel. Schrijf indien nodig ook een korte subtitel of een inleiding.
Publiceer met oog voor het doelpubliek. Maak alleen video's openbaar indien het doelpubliek extern is.

DIDACTISCH
Opbouw

Voorzie een begin, midden en slot.
Houd rekening met de voorkennis van de studenten. Je kan hiernaar verwijzen tijdens het begin van de video.

(Visuele) Inhoud

Vermijd het aanbieden van extra- en overbodig materiaal (Mayer, 2003).
Overweeg visuele en auditieve combinaties en limiteer het aantal prikkels. Studenten leren beter van animatie en geluid (narratief) dan van animatie, gecombineerd met geluid en tekst (Mayer, 2003). Houd het simpel en vermijd combinaties met animatie, geluid én tekst.

Stem- en taalgebruik

Spreek op een vriendelijke toon.
Hanteer bij het spreken een gespreksstijl i.p.v. een formele stijl.
Verzorg je taal maar blijf authentiek.

Lengte

Verdeel lange onderwerpen in verschillende onderdelen over verschillende video's.
Beperk de lengte van de video. Een afspeellengte van 6 à 9 minuten is gewenst.

Benodigdheden

Minimale benodigdheden

Webcam / Camera / Smartphone of tablet met camera

Ingebouwde (of extra microfoon)
Opnamesoftware of -app (vb. Panopto)

Extra benodigdheden / hulpmiddelen

Webcam / Camera / Smartphone of tablet met camera

USB-microfoon (uitleenbaar bij dienst OEI)
Lamp (indien nodig)

Schermafbeelding en animated gifs

Naast een schermopname kan het soms handig zijn om een snelle afbeelding te maken van een applicatie of een digitale handeling. Op Windows kan je dit gemakkelijk doen a.d.h.v. het knipprogramma (snipping tool). Op Mac heb je de handige shortcut 'Command + Shift + 4'.

Met Gyazo kan je naast schermafbeeldingen ook korte animated gifs maken. Zo kan je bewegende beelden delen van een digitale instructie om je boodschap snel en efficiënt over te brengen. Je kan aan deze applicatie ook shortcuts toevoegen om nog sneller te kunnen werken.

Schermafbeelding of screenshot

Animated gif

Achtergrondinformatie

Hier vind je extra informatie over het voorbereiden, maken en afwerken van onderwijsvideo's: KU Leuven - Leuvens Instituut voor Media en Leren en Universiteit Gent - DICT Onderwijstechnologie.

Dit werk valt onder een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen 4.0 Internationaal-licentie.